Faktör V Leiden Mutasyonu (FVL)

Faktör V Leiden mutasyonu, insanlarda pıhtılaşmada görev alan pıhtılaşma faktörü (Faktör V) proteinini kodlayan gendeki (F5 geni) tek baz değişimine verilen isimdir. Tek baz değişimi, amino asit 506 veya 534 de (seçilen başlangıç kısmına göre değişebilir) glutamik asidin arginine dönüşümü ile sonçlanır. Genin bu bölgesi, Protein C’ye bağlanarak Faktör V’in inaktivasyonunun sağlanmasında görev aldığı için bu noktada meydana gelen değişim Faktör V’in etkili bir şekilde inaktive olmasını önlemekte (protein C direnci) ve kişide pıhtılaşmaya karşı artan eğilim meydana getirmektedir. [1],[2]

Trombofilinin kalıtsal nedenlerinden biri olan Faktör V Leiden, genel populasyonda %3-%5 arasında, thromboembolizm hastalarında ise yaklaşık %20-%40 oranlarında görülmektedir. Kanın pıhtılaşma riski genel olarak kişinin bu mutasyonu homozigot veya heterezigot olarak taşımasıyla değişmektedir. Heterezigot bireyler normalin 5-10 katı fazlası risk altında iken  homozigot bireyler  normalin 50-100 katı fazla risk altındadır. [3], [4]

Thrombofili tanısı genellikle;  pıhtılaşma testi ve genetik test olmak üzere 2 ana metod ile yapılmaktadır.  Pıhtılaşma testi; aktive Protein C (APC)’nin varlığında ve yokluğunda yapılarak göreceli olarak Faktör V Leiden’in aktive Protein C‘ye karşı direncini göstermektedir. Bu method hızlı ve otomotik sistemlerde kolayca uygulanabilmesine rahmen heterozigot ve homozigot mutasyonlar arasında ayrım yapamamakta ve güvenilirliğini bu noktada yitirmektedir. Tedavinin iki geneotip için farklılık göstermesi ve  genetik testlerin  hamilelik, ilaç kullanımı gibi diğer faktörlerden etkilenmemesi , Faktör V Leiden mutasyonunun tanısında genetik testleri güvenilir ve tercih edilir kılmıştır. [5], [6]

Kaynaklar

1) Bertina, R.M., et al., Mutation in blood coagulation factor V associated with resistance to activated protein C. Nature, 1994. 369(6475): p. 64-7.

2) Genetic home reference, NIH Resources, Factor V Leiden thrombophilia, August 2010

3) Herrmann, Koesling, et al., Prevalence of factor V Leiden mutation in various populations. Genet. Epidemiology, 1997. 14(4): p. 403-411.

4) Epidemiology: Rees DC, Cox M, Clegg JB. World distribution of factor V Leiden. Lancet 1995;346:1133–4

5) Charles T. Lutz, Paul A. Foster, et al., Multicenter Evaluation of PCR Methods for the Detection of Factor V Leiden (R506Q) Genotypes, Clin. Chem., Jun 1998; 44: 1356 – 1358.

6) P.C.Cooper, S.M.Rezende, et al., An overview of methods for detection of factor V Leiden and the prothrombin G20210A mutations, International Journal of Laboratory Hematology, October 2007, 29, 153-162.

İlgili Kitler