Papillomavirüsler, Papovaviridae ailesinin üyesi küçük DNA virüsleridir. İnsanlarda enfeksiyonlara yol açan papillomavirüs tipine insan papilloma virüsü (HPV veya İPV) adı verilir. HPV çift sarmal dairesel DNA içeren, kılıfsız bir virüstür ve enfekte olan hücrenin çekirdeğinde çoğalır. Viral genom 7.3-8.0 kb uzunluğundadır, erken (E) ve geç (H) viral proteinleri kodlayan 8–10 open reading frame (ORF) içerir.
HPV enfeksiyonu her yaşta görülebilmektedir. Tüm dünyada yaygın olarak görülebilen HPV virüsü sosyokültürel ve ekonomik düzeyden bağımsız olarak her kadını risk altında bırakmaktadır. Kadınların yaklaşık %70-80’i hayatları boyunca en az bir kez enfekte olmaktadır. HPV’nin 150’den fazla genotipi bulunur. 16, 18, 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 56, 58, 59 ve 68 genotipleri yüksek risk HPV olarak sınıflandırılır. Bu yüksek risk grubundaki HPV’ler ile inatçı (persistan) enfeksiyon bulunan kadınlarda rahim ağzı kanseri gelişebilir. HPV’nin dünyada her yıl 500.000 rahim ağzı kanseri vakasına yol açtığı ve gelişmekte olan ülkelerde kadınlar için kanserden ölüm nedenlerinin başında yer aldığı belirtilmiştir. HPV 16 ve HPV 18, dünyadaki rahim ağzı kanseri vakalarının yaklaşık %70’inin nedeni olarak gösterilmektedir. Rahim ağzı kanseri vakalarının yaklaşık %15’i HPV 31, 33, 35, 45, 52 ve 58 tipleriyle, yaklaşık %15’inin ise daha ender görülen tiplerle ilişkilendirildiği bilinmektedir.
HPV enfeksiyonlarının %90’ı cinsel yol ile bulaşmaktadır. Genital bölgede, virüsün kuluçka süresi değişken olup, yaklaşık 3 aylık bir süreç almasına rağmen kişilerin immün yapısına bağlı olarak daha uzun bir süreye devam edebilir veya belirti göstermeyebilir. Enfeksiyon; HPV pozitif anneden çocuğa vertikal yol ile geçebilmektedir. Ayrıca, enfekte ürogenital salgılar ile seksüel olmayan temas (enfekte havlu, biyopsi aletleri, eldivenler vb.) sonucunda da bulaşmaktadır.
Direkt olarak fiziksel muayene/inceleme ile fikir edinilebilmektedir. Genellikle asetik asit solüsyonu eşliğinde kolposkopi-biyopsi yapılarak gözükmesi zor olan lezyonlar incelenebilir. Ayrıca, hastalarda düzenli olarak serviksten alınan hücrelerin mikroskop altında incelendiği pap smear testi uygulanarak kansere sebep olabilecek rahim ağzı değişimleri saptanır. Fakat bu yaklaşımlar uzun zaman almakta olup, pratik değildirler. HPV, geleneksel in-vitro hücre kültürlerinde çoğaltılamaz. HPV’ye karşı elde edilmiş monoklonal antikorların yardımıyla antijenlerin tespit edildiği serolojik testler ise, akut veya geçirilmiş enfeksiyonun ayrımını yapamamaktadır. Moleküler yöntemler ile tüm bu problemlerin önüne geçilmektedir. Real-Time HPV DNA testleri enfeksiyonun saptanmasında en hızlı metot olup, HPV varlığı ve tipi hakkında en güvenilir bilginin elde edilmesini sağlar, hastalığın tedavi ve izlenme sürecini en iyi şekilde destekler.
