Faktör II (Protrombin) Mutasyonu (FII)

Protrombin geninin mutasyonu (Faktör II mutasyonu veya protrombin G20210A olarak da bilinir), derin toplardamar trombozu (derin ven trombozu / DVT) ya da akciğerlerde pulmoner emboli (PE) olarak bilinen anormal kan pıhtıları geliştirme olasılığını artıran kalıtsal bir anomalidir. Bunun nedeni, vücudun normal kan pıhtılaşması için gerekli olan faktör II (protrombin) proteinini aşırı miktarda üretmesidir. Kan pıhtıları oluştuğunda ve kan akışını engellediğinde, hücreler oksijenden mahrum kaldığından ciddi komplikasyonlar şekillenebilir.

Çoğu kişi yaşamları boyunca hiçbir zaman kan pıhtısı problemi yaşamasa da protrombin gen kodunda 20210 pozisyonunda bulunan guanin (G)’in adenin (A) ile yer değiştirmesi sonucu şekillenen gen mutasyonu, bu duruma neden olabilir. Kan pıhtılaşma yollarındaki pıhtılaşma riskini artıran diğer mutasyonlar, faktör V Leiden’i içerir.

Epidemiyoloji

Heterozigot protrombin gen mutasyonu, Avrupa ve Kuzey Amerika’da yaklaşık 50 insandan 1’inde bulunur ve bu, onu faktör V Leiden’den sonra en sık görülen ikinci kalıtsal pıhtılaşma bozukluğu yapar. Buna karşılık, Amerika’daki siyahi kökenli 250 insandan 1’i protrombin gen mutasyonuna sahiptir.

Bu mutasyonun heterozigot taşıyıcıları olan ve kombine doğum kontrol hapı kullanan kadınlarda venöz tromboembolizm riski 15 kat, faktör V Leiden için heterozigot olanlarda ise 20 kat daha fazladır.

 

Belirti ve Semptomlar

Protrombin G20210A, derin ven trombozu ve pulmoner emboli dahil olmak üzere kan pıhtılaşması riskini artırabilen genetik bir varyasyondur. Varyant, kanda daha yüksek protrombin seviyelerine neden olur ve bu da hiper pıhtılaşma durumuna veya pıhtılaşma riskinin artmasına neden olabilir. Bununla birlikte, bu varyasyon arteriyel tromboz veya koroner hastalık riskini önemli ölçüde artırıyor gibi görünmemektedir.

Kol veya bacaktaki DVT semptomları arasında; ağrı, şişlik, mor veya kırmızı görünen cilt ve dokunulduğunda sıcak hissedilen dermal yüzey bulunur. Akciğerde şekillenebilen PE’nin belirtileri ise göğüs ağrısı, nefes darlığı, çok hızlı kalp atışı, bayılma, kan içeren veya içermeyen öksürüktür.

Tanı

Protrombin G20210A mutasyonunun tanısı, diğer hastalıklardan veya antikoagülan kullanımından etkilenmeyen tek nokta mutasyonunu içerdiğinden, genetik test (yani Real-Time PCR) ile kolayca yapılır. Protrombin gen mutasyonu (G20210A), proteinleri kodlamayan bir bölgede, özellikle 3′ çevrilmemiş bölgenin (3’UTR) 20210 nükleotidinde meydana gelir. Bu, pre-mRNA’nın poli-A kuyruğunu aldığı bölgenin yakınında bulunan guanin yerine adenin ikamesi ile sonuçlanır. Protein C ve Protein S eksiklikleri, bu mutasyonun taşıyıcılarında kan pıhtılaşması riskini daha da artırabilir.

G20210A için genetik test, provoke edilmemiş venöz tromboembolizm geliştiren kişiler veya taşıyıcıların asemptomatik aile üyeleri için tipik olarak önerilmez. Kan pıhtılaşması gelişen hastalarda trombofili testlerinin sonuçlarının tedavi süresinin belirlenmesinde rol oynaması olası değildir.

Tedavi

Mutasyon taşıyan bireyler, bunu çocuklarına aktarabilir. Taşıyıcıların çoğu tedaviye ihtiyaç duymasa da hamilelik, ameliyat sonrası veya uzun uçuşlar gibi artan risk dönemlerinde dikkatli olmalıdır. Bazı durumlarda pıhtılaşma riskini azaltmak için kan sulandırıcı ilaçlar önerilebilir.

Protrombin G20210A mutasyonuna sahip hastalar, tipik olarak, en az 3-6 ay süreyle antikoagülasyon tedavisi ile diğer trombofili formlarına sahip olan hastalarla benzer şekilde tedavi edilir. Tromboembolik olay geçirmemiş protrombin G20210A mutasyonuna sahip hastalarda tipik olarak rutin antikoagülasyon gerekmez. Bununla birlikte, hastalara hamilelik, ameliyat ve akut hastalık gibi tromboz riskini artıran durumlarla nasıl başa çıkacakları konusunda danışmanlık yapılması önerilir. Mutasyona sahip kadınlarda tromboz riski arttığı için genellikle oral kontraseptiflerden kaçınılmalıdır.

İlgili Kitler