Batı Nil Virüsü (WNV)

İlk olarak 1937’de Uganda’da tanımlanan Batı Nil virüsü, yıllar içinde dünya çapında yayılmaya devam eden bir arbovirüs enfeksiyonu olarak bilinmektedir. Çoğunlukla Culex cinsi sivrisineklerinin ısırmasıyla bulaşan hastalık, genellikle haziran ve eylül ayları arasında yayılmaktadır. Hastalığın dünya çapında hızla yayılmasının nedeni, virüsü taşıyan sivrisineklerin farklı kanatlı türlerini ısırarak etkeni onlara bulaştırmasıdır. Uzun mesafeler boyunca uçan enfekte kuşlar, hastalığın kıtalar arasında yayılmasında etkin rol oynar. Halk sağlığını etkileyen enfeksiyon, her ülkede mevsimsel olarak, özellikle kuşların göç yolları üzerinde bulunan bölgelerde görülmektedir.

Batı Nil virüsü, Flaviviridae familyasından olup, insanlara olduğu kadar birçok memeli türüne de kolaylıkla bulaşabilmektedir. Virüs nörotropik özelliklere sahiptir, yani insanların merkezi sinir sistemini etkileyerek menenjit, ensefalit, ataksi gibi birçok nörolojik hastalığa neden olabilir. Yüksek ateş, uyuşma, baş ağrısı, konfüzyon, ishal, mide-bağırsak problemleri gibi pek çok semptomun eşlik ettiği hastalık, bazı durumlarda ölümcül olabilmektedir.

Batı Nil Virüsünün Nedenleri Nelerdir?

Bir tür tek sarmallı RNA virüsü olarak bilinen Batı Nil virüsü, dünyanın birçok ülkesinde farklı zamanlarda salgınlara neden olmuştur. Ana konakçı yabani kuşlardır, sivrisinekler ise Batı Nil virüsü enfeksiyonunun ana kaynağıdır. Kirli sularda ve foseptik tanklarında üreyen Culex cinsi sivrisinekler, geceleri kan emerek beslenirler. Dış ortama karşı direnci olmayan virüs, insanlara ancak Culex sivrisineklerinin ısırmasıyla bulaşabilir. Virüs, kişiden kişiye veya diğer enfekte memelilerden insanlara doğrudan bulaşmaz. Bunun dışında çok nadir de olsa kan nakli ve organ nakli ile bulaştığı da gözlemlenmiştir. Anneden bebeğe doğum sırasında veya emzirme yoluyla geçtiği de bilinmektedir. Ayrıca derideki bir kesinin, enfekte kuşların dışkıları ile teması sonucunda da hastalık bulaşabilmektedir.

Batı Nil Virüsü Enfeksiyonunun Belirti ve Semptomları Nelerdir?

Birçok vakada hafif seyreden Batı Nil virüsü enfeksiyonu, bazı vakalarda asemptomatik seyredebilir, yani hiç semptom göstermeyebilir. Potansiyel olarak yaşamı tehdit eden virüs, birçok nörolojik semptoma neden olabilmektedir. 50 yaş ve üzerindeki kişilerde hastalığın seyri çok daha hızlı ve etkilidir.

Kişilerin, enfekte bir sivrisinek tarafından ısırıldıktan sonra virüsün ilk belirtilerini göstermesi yaklaşık 2-15 gün sürer. Enfeksiyon kuluçka döneminden sonra farklı klinik bulgulara neden olur. Bazı vakalar herhangi bir belirti göstermezken, diğerleri yatarak tedavi gerektirecek ve hatta ölüme yol açacak kadar şiddetli olabilir. Batı Nil virüsüne bağlı olarak gelişen hastalıkta görülen ilk belirti, genellikle baş ağrısıdır. Baş ve sırt ağrısı, aniden görülen yüksek ateş, halsizlik, mide bulantısı, kusma, ishal, kas güçsüzlüğü, deri döküntüsü ve lenfadenopati olarak bilinen lenf düğümlerinin aşırı şişmesi gibi sıklıkla grip benzeri semptomlarla kendini gösteren Batı Nil virüsü enfeksiyonunun semptomları, ilerlemiş vakalarda; uyuşukluk, boynu dik tutamama, konfüzyon, kas seğirmesi, merkezi sinir sistemi tutulumuna bağlı titreme, koma, konvülsiyon, menenjit, ensefalit, ataksi ve felç olarak bilinen geçici nörolojik işlev bozuklukları şeklinde sıralanabilir. 0-18 yaş arası çocukların cilt yüzeylerinde benekli kabarcıklar ve kızarıklıklar da sıklıkla görülen belirtiler arasında yer almaktadır.

Ciddi enfeksiyonlar miyokardit, pankreatit ve hepatit olarak bilinen çeşitli iltihaplara neden olabilir. Yapılan araştırmalara bakıldığında Batı Nil virüsü bulaşan kişilerin %80’inin semptom göstermediği söylenebilir. Batı Nil ateşi olarak bilinen yüksek ateş, semptomatik vakaların %90’ında; hastalık belirtilerini gösteren vakaların ise %20’sinde görülür. Toplam semptomatik vakaların %10’unda sinir sistemi tutulumu görülür. Batı Nil virüsüne bağlı olarak gelişen sinir sistemi tutulumu sonucunda, Batı Nil nöro invaziv hastalık (West Nile Neuro-Invasive Disease / BNNİ) olarak tanımlanan bir durum şekillenir. BNNİ’nin yaklaşık %65’i ensefalit, %30’u menenjit ve geri kalan %5’i ise akut gevşek felç olarak tanımlanan felç tipi ile seyreder. Tüm Batı Nil virüsü vakalarının %1’i menenjit, ensefalit ve felçle sonuçlanır. Ensefalit ile sonuçlanan vakaların yaklaşık %20’si ölümle sonuçlanırken, inme vakalarında bu oran %10 ile %50 arasındadır. Ensefalit nedeniyle uykusuzluk, kas güçsüzlüğü, konfüzyon, depresyon ve baş ağrısı şikayetleri uzun süre devam eder. Bazı hastalarda kalıcı bilişsel ve nörolojik hasar olabilir.

Batı Nil Virüsü Enfeksiyonlarında Tanı

Batı Nil enfeksiyonu şüphesinde doktor, gerçek zamanlı PCR (Real-Time PCR) testi gibi laboratuvar analiz testleri ister. Klinik belirti ve semptomlara bağlı olarak kan testi ve omurilik sıvısı testi yapılır. Batı Nil enfeksiyonuna karşı vücudun bağışıklık sisteminin ürettiği antikorlar laboratuvar ortamında tespit edilir. Hastalığın teşhisi laboratuvar analiz sonuçlarına göre hekim tarafından konur.

Batı Nil Virüsü Enfeksiyonları Tedavisinde Nasıl Bir Yol İzlenir?

Batı Nil ateşi için henüz geliştirilmiş bir aşı veya medikal tedavi yöntemi yoktur. Hastanın yaşam kalitesini artırmak ve semptomların etkisini azaltmak için farklı tedavi yöntemleri uygulanmaktadır. Batı Nil virüsünün dünya çapında bir halk sağlığı sorunu haline gelmesini önlemek için yapılmış olan birçok bilimsel çalışma bulunmaktadır.

Batı Nil Virüsü Enfeksiyonlarından Korunma Yolları Nelerdir?

Batı Nil virüsünün neden olduğu enfeksiyonun bulaşması sivrisinek ısırıkları yoluyla olduğu için, ısırıkların önlenmesi ve ilaçlamalar son derece önemlidir. Gerekirse böcek kovucu kullanmak sivrisinek ısırıklarını önleyeceği için etkili bir yöntemdir. Sivrisineklerin gece beslendikleri göz önüne alındığında, riskli alanlarda uzun kollu giysiler giymek, kapı ve pencereler için sineklik kullanmak ve ıslak alanlardan uzak durmak da olası sivrisinek ısırıklarını önlemede etkili yöntemlerdir.

Ayrıca riskli bölgelere seyahat ettikten sonra kendinizi halsiz, yorgun ve hasta hissediyorsanız, sağlığınızı için doktora görünmeyi ihmal etmeyiniz.

İlgili Kitler