Zatürre, alt solunum yollarını etkileyen yaygın bir enfeksiyondur ve dünya genelinde ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Pnömoni olarak da bilinen zatürre, özellikle yaşlılarda, kronik hastalığı olanlarda ve bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde önemli bir endişe kaynağı olabilir. Bu yazıda, zatürrenin nedir, nasıl ortaya çıkar ve nasıl teşhis edilir gibi temel konulara değineceğiz.
Zatürre Nedir?
Zatürre, akciğer iltihabıdır. Bakteri, virüs, mantar gibi çeşitli patojenler sebebiyle oluşabilir. Enfeksiyon, akciğerlerdeki hava keseciklerinin (alveollerin) iltihaplanmasına neden olur. İltihapla savaşan bağışıklık hücreleri ve serum sıvısının içini doldurduğu kesecikler, hava içeriğini kaybederek, oksijen alış-verişi yapamaz hale gelir. Eğer zatürre akciğere yayılmış ise kandaki oksijen düzeyi azalabilir ve solunum yetersizliği görülebilir.
Günümüzde antibiyotik gibi tedavilerin yaygın ve erişilebilir olmasına rağmen, tüm dünyada enfeksiyonlara bağlı 5 yaş altı çocuk ölümlerinin birinci sebebidir. Ülkemizde alt solunum yolu enfeksiyonları, bulaşıcı hastalık kaynaklı ölüm nedenleri arasında ilk sırada yer almaktadır. Özellikle bebeklerde, çocuklarda, yaşlılarda ve bilinen başka hastalığı olan kişilerde zatürre daha ağır ve ölümcül seyredebilir.
Zatürrenin Belirtileri Nelerdir?
Zatürre belirtileri grip ve soğuk algınlığına benzer olmakla beraber, daha şiddetlidir. Belirtiler şunlar olabilir :
- Şiddetli öksürük ve balgam üretimi
- Nefes darlığı ve hızlı nefes alma
- Göğüs ağrısı ve göğüsün hassasiyeti
- Yorgunluk ve halsizlik
- Ateş, titreme ve terleme
- Bazı durumlarda mavi renkte dudaklar veya tırnaklar
Zatürre Tanısı
Zatürre, ciddi olabilen bir hastalık olmasına rağmen, erken tanı ve uygun tedavi sayesinde genellikle başarıyla yönetilebilir. Zatürre tedavisi, enfeksiyonun türüne bağlıdır. Birçok farklı patojen zatürreye neden olabilir. Ancak farklı patojenler için farklı tedaviler uygundur. Bakteriyel zatürre genellikle antibiyotiklerle tedavi edilirken, virüs kaynaklı zatürre tedavisinde antiviral ilaçlar kullanılabilir. Doğru tedavi yönteminin seçilebilmesi için enfeksiyona neden olan ajanın doğru teşhis edilmesi önemlidir.
Zatürre teşhisi için solunum yolu numuneleri kullanılır. En çok pnömokok olarak bilinen bakteriler zatürre sebebidir. Bakteriler için kültür testi yapılabilir. Kültür testleri genellikle 48-72 saat arasında sonuç verir. Bu süre hastalar için önemli olan erken müdahale şansını azaltmaktadır. Ayrıca bu test yöntemi zatürreye sebep olan viral ajanları saptamakta etkisizdir. Bu durum, daha hızlı ve kapsamlı sonuç veren teşhis yöntemlerine ihtiyacı doğurmuştur.
Solunum örneklerinden yapılacak Gerçek Zamanlı PCR testi, viral, bakteriyel veya fungal kökenli olması fark etmezsizin, zatürreye neden olan patojenleri yüksek doğrulukla ve kısa sürede teşhis edebilir. Böylelikle hastaya doğru müdahalenin erkenden yapılmasına olanak verir.
Hastalık yapıcı ajanların çeşitli olması nedeniyle, muhtemel bakteri ve virüs türlerinin kapsamlı taraması, doğru teşhis ve tedavi yönündeki en önemli adımdır.
Bosphore Solunum Patojenleri Maxi Panel Kiti, zatürreye neden olabilen 32 farklı bakteri, virüs ve mantar türünü tek bir testte, yüksek doğrulukta saptayarak sağlık profesyonellerine yardımcı olmayı amaçlar. Kit, bünyesinde bulunan iç kontrol ve pozitif kontroller sayesinde, sorunsuz ve yorumlanması kolay test sonuçları vermek için tasarlanmıştır.
