Kuş Gribi Endişesi Başladı
Türkiye’de ilk defa 2006’da görülen, itlaf çalışmaları ve insana bulaşma riskiyle zaman zaman tekrar gündeme gelen kuş gribi tehlikesi yine kapıda. Diğer üst solunum yolu hastalıklarıyla benzer semptomlar gösteren, ancak oldukça ağır seyreden kuş gribi salgınıyla ilgili Avrupa Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi (ECDC) uyarı niteliğinde bir gözlem raporu yayınladı. Rapor, 3 Aralık 2022 ile 1 Mart 2023 arasında Avrupa’dan toplanan güncel bilgilere dayanıyor. Buna göre kuş gribi virüsünün yüksek hastalık yapıcılığına (HPAI) sahip H5N1 varyasyonu toplamda 522 evcil ve 1000’i aşkın yabani kuş türünde saptanmış.
Kuş gribinin özellikle su kuşları arasında hızla yayıldığı; martıları, bilhassa karabaş martıları etkilediği söyleniyor. Yapılan analizlere göre virüs Orta Avrupa’dan güneye ilerliyor ve maalesef kuşlarda toplu ölüm vakaları yaşanıyor. ECDC, yaklaşan göç ve üreme dönemleri nedeniyle virüsün sulak alanlardan iç bölgelere yayılacağını işaret ederek, hastalığın kümes hayvanlarıyla temasının artmasını beklediklerini söylüyor. Kuş gribi virüsünün normalde hayvandan insana geçişi düşük olduğu halde, yapılan analizler virüsün geçirdiği son mutasyonlar sayesinde insana sıçrama (zoonoz) kabiliyetinin arttığını gösteriyor. Bu sebeple ECDC özellikle tavukçuluk endüstrisi yoluyla hastalığın insanlarda da ciddi tehlike oluşturacağını öngörüyor. Bu öngörüyü son 5 ayda 6 insanda virüsün tespit edilmesi doğruluyor.
Kuş gribi virüsünün en çok yayıldığı kuş türü olan karabaş martılar Türkiye’de de bulunuyor. ECDC’nin gözlemine göre Romanya’da ve Türkiye’nin sınır komşusu Bulgaristan’da aralık-mart arasındaki dönemde hem kümes hayvanlarında hem de yabani kuşlarda kuş gribi tespit edilmiş. Baharın bitmesi ve havanın ısınmasıyla beraber, kısa sürede ülkemizde de kuş gribi vakalarında artış görülebilir.
Diğer üst solunum yolları hastalıklarıyla benzer semptomlar gösteren kuş gribi, bilimsel adıyla influenza A virüsünün 15 alt türü bulunmaktadır. Sağlık Bakanlığının önerdiği üzere insanlarda hastalık yapabilen HPAI tiplerin tanımlanması kuş gribi tanısı açısından çok önemlidir. Virüs gibi bulaşıcı hastalıkları erken dönemde teşhis etmek, hastalığın önlenmesi ve tedavisinde belirgin bir fark yaratacağından, Anatolia Geneworks olarak olası salgın durumunu önemsiyor ve HPAI virüslerine yönelik gerçekleştirdiğimiz çalışmalara devam ediyoruz. Bu doğrultuda en şiddetli ve yaygın kuş gribi tiplerinden HPAI H5 ve HPAI H7 tiplerini kapsayan multipleks panelimiz Influenza Tipleme Kiti v2 öneriyoruz.
Kaynaklar:
https://www.ecdc.europa.eu/en/publications-data/avian-influenza-overview-december-2022-march-2023
https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/bulasici-hastaliklar/avian-influenza-ku%C5%9F-gribi.html