Hepatit delta (D) halkasal tek iplikli RNA’ya sahip yaklaşık 1700 bp (1672-1697 bp bir ‘satellit virüs’tür ve ‘helper virüs’ olarak adlandırılan diğer bir virüsle (hepatit B) enfekte olan konaklarda hastalık oluştururlar. Tutunması için hepatit B’nin yüzey antijenine (HBsAg) ihtiyaç duyar. [1]
Coğrafi dağılıma bakılacak olursa; İtalya’nın güneyinde, Afrika ve Asya’nın bazı bölgelerinde rastlanan bir endemik enfeksiyon sahası vardır. Türkiye’nin ise batısında hepatit B hastalarının yaklaşık %10’unun, orta ve doğu bölgelerinde ise % 15-25’inin anti-HDV’si pozitiftir. Türkiye HBV ve HDV epidemiyolojisinde orta sıklık kuşağında yer almaktadır. HDV tip 1 (genotip I; HDV-1) virüs birçok coğrafik bölgede bulunur, tip 2 ve 4 (genotip II A;HDV-2 ve genotip II B; HDV-4) Uzak Doğu, tip (genotip III; HDV-3) Güney Amerika’nın kuzey bölgesinde bulunurken, Tip 5,6 ve 7’ye (HDV-5, HDV-6 ve HDV-7) ise Afrika’nın batısında rastlanmaktadır. [2], [3]
Hepatit B ile aynı bulaşma yoluna sahiptir. Genellikle korunmasız cinsel temas, steril olmayan koşullarda gerçekleşen manikür-pedikür, diş müdahalesi, cerrahi girişim, dövme gibi işlemlerle bulaşır. Ortak enjektör paylaşanlarda, hemofili hastalarında, kan ürünü kullananlarda sık görülür. Çok nadir olarak da anneden bebeğe geçiş görülebilir. [1]
HDV enfeksiyonlarının teşhisi ve izlenimi; başlıca Anti-Delta ve Anti-Delta IgM tayinine dayanan serolojik testler ve serumda HDV RNA tespitine dayanan nükleik asit testleri ile yapılmaktadır. Bağışıklığı baskılanmış hastalardaki kronik enfeksiyonlarda veya akut enfeksiyonlarda HDV-Ag’nin serumda seyrek olarak tespit edilebilmesi veya tespit edilememesi bu yöntemi etkisiz kılmaktadır. HDV replikasyonunun en etkili değerlendirilme yöntemi serumda HDV-RNA’nın tespitidir. HDV-RNA Real-Time PCR testi antikor testlerinin etkisiz olduğu durumlarda kullanılabilmektedir. Ayrıca HDV-RNA kantifikasyonu HDV enfeksiyonunun fizyopatolojisinin anlaşılmasında yardımcı olabilir, karaciğer hastalıklarının şiddetinin değerlendirilmesinde ve tedavinin izlenmesine katkıda bulunabilir. [4]
1) By K. E. Nelson, C. Williams, and N. Graham., Infectious Disease Epidemiology: Theory and Practice, July 15, 2000 , p :921-923
2) Gerin JL, Casey JL, Purcell RH. Hepatitis delta virus. In: Hollinger FB, Purcell RH, Gerin JL, et al., eds. viral hepatitis. Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins, 2002:169–82.
3) Değertekin H., Yükselen A. V., Dursun M., Yalçın K., Seroepidemiology of delta hepatitis in Turkey, 1999;10: 316-327.
4) Isa K. Mushahwar, Viral Hepatitis Molecular Biology Diagnosis and Control, 10, NOV-2003, P: 184-185
