Hepatit Delta (D) halkasal tek iplikli RNA’ya sahip yaklaşık 1700 bp (1672-1697 bp bir ‘satellit virüs’tür ve ‘helper virüs’ olarak adlandırılan diğer bir virüsle (Hepatit B) enfekte olan konaklarda hastalık oluştururlar. Tutunması için Hepatit B’nin yüzey antijenine (HBsAg) ihtiyaç duyar. [1]
Coğrafik dağılıma bakılacak olunursa; İtalya’nın güneyinde, Afrika ve Asya’nın bazı bölgelerinde rastlanan bir endemik enfeksiyon sahası vardır. Türkiye’nin ise batısında hepatit B hastalarının yaklaşık % 10’unun, orta ve doğu bölgelerinde ise % 15-25’inin anti-HDV’si pozitiftir. Türkiye HBV ve HDV epidemiyolojisinde orta sıklık kuşağında yer almaktadır. HDV Tip 1 (genotip I; HDV-1) virüs birçok coğrafik bölgede bulunur, Tip 2 ve 4 (genotip II A;HDV-2 ve genotip II B; HDV-4) Uzak Doğu, Tip (genotip III; HDV-3) Güney Amerika’nın kuzey bölgesinde bulunurken, Tip 5,6 ve 7’ye (HDV-5,HDV-6 ve HDV-7) ise Afrika’nın batısında rastlanmaktadır. [2], [3]
Hepatit B ile aynı bulaşma yoluna sahiptir. Genellikle korunmasız cinsel temas, steril olmayan koşullarda gerçekleşen manikür-pedikür,diş müdahalesi,cerrahi girişim, dövme gibi işlemlerle bulaşır. Ortak enjektör paylaşanlarda, hemofili hastalarında, kan ürünü kullananlarda sık görülür. Çok nadir olarak da anneden bebeğe geçme görülebilir. [1]
HDV enfeksiyonlarının teşhisi ve izlenimi; başlıca anti delta ve anti delta IgM tayinine dayanan serolojik testler ve serumda HDV RNA tespitine dayanan nükleik asit testleri ile yapılmaktadır. Bağışıklığı baskılanmış hastalardaki kronik infeksiyonlarda veya akut infeksiyonlarda HDV-Ag’nin serumda seyrek olarak tespit edilebilmesi veya tespit edilememesi bu yöntemi etkisiz kılmaktadır. HDV repliksyonunun en etkili değerlendirilme yöntemi serumda HDV-RNA’nın tespitidir. HDV-RNA real-time PCR testi antikor testlerinin etkisiz olduğu durumlarda kullanılabilmektedir. Ayrıca HDV-RNA kantifikasyonu HDV enfeksiyonunun fizyopatolojisinin anlaşılmasında yardımcı olabilir, karaciğer hastalıklarının şiddetinin değerlendirilmesinde ve tedavinin izlenmesinde katkıda bulunabilir. [4]
1) By K. E. Nelson, C. Williams, and N. Graham., Infectious Disease Epidemiology: Theory and Practice, July 15, 2000 , p :921-923
2) Gerin JL, Casey JL, Purcell RH. Hepatitis delta virus. In: Hollinger FB, Purcell RH, Gerin JL, et al., eds. viral hepatitis. Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins, 2002:169–82.
3) Değertekin H., Yükselen A. V., Dursun M., Yalçın K., Seroepidemiology of delta hepatitis in Turkey, 1999;10: 316-327.
4) Isa K. Mushahwar, Viral Hepatitis Molecular Biology Diagnosis and Control, 10, NOV-2003, P: 184-185
