MTHFR

MTHFR, metilentetrahidrofolat redüktaz anlamına gelir. Kanda yüksek düzeyde homosistein ve düşük düzeyde folat ve diğer vitaminlere yol açabilen genetik bir mutasyon olduğu bilinir. Bazı sağlık sorunlarının MTHFR mutasyonlarıyla ilişkili olduğuna dair endişeler olduğu için, testler yıllar içinde daha yaygın hale gelmiştir.

MTHFR Mutasyonunun Varyantları

Metilentetrahidrofolatredüktaz (MTHFR), metil döngüsünde hız sınırlayıcı bir enzimdir ve MTHFR geni tarafından kodlanır. MTHFR; 5,10-metilentetrahidrofolatın 5-metiltetrahidrofolata dönüşümünü katalize eder. Bu da homosisteinin metiyonine yeniden metilasyonu için yardımcı bir substrattır.

İnsanlar MTHFR geninde bir veya iki (ya da her ikisi de) mutasyona sahip olabilir. Bu mutasyonlara genellikle varyantlar denir. Bir varyant, bir genin DNA’sının genellikle kişiden kişiye farklılık gösteren veya değişebilen bir parçasıdır. Tek varyanta (heterozigot) sahip olmak sağlık sorunlarına yol açmaz. Bazı insanlar iki mutasyonun (homozigot) daha ciddi sorunlara neden olabileceğine inanırlar. MTHFR geninde meydana gelebilecek iki varyant (form) mutasyon vardır.

  • Amerika popülasyonunun yaklaşık %30-40’ında C677T gen pozisyonunda bir mutasyon olabilir. Hispanik kökenli insanların yaklaşık %25’i ve Beyaz-Avrupa kökenlilerin %10-15’i bu varyant için homozigottur (iki mutasyon).
  • Amerikan nüfusunun yaklaşık %20’sinde A1298C gen pozisyonunda homozigot bir mutasyon olabilir.
  • C677T ve A1298C bileşik mutasyonlarını (her birinin birer kopyası) elde etmek de mümkündür.

Gen mutasyonları kalıtsaldır, yani ebeveynlerden alınır. Kavramsal olarak, her ebeveynden MTHFR geninin mutant bir kopyasının alınması sonucu homozigot bir mutasyona sahip olunabilir ve risk artar.

Bir MTHFR Mutasyonunun Belirtileri Nelerdir?

Semptomlar kişiden kişiye ve varyanttan varyanta değişiklik gösterebilir. MTHFR ve etkileri ile ilgili araştırmaların hala gelişmekte olduğu unutulmamalıdır. Birçok sağlık durumunu MTHFR’ye bağlayan kanıtlar, şu anda eksik veya kanıtlanmamış olarak bilinmektedir. Genetik test yaptırılmadığı sürece MTHFR mutasyonuna sahip olup olunmadığı muhtemelen bilinemez.

MTHFR mutasyonlarına bağlı homosisteinemiye sahip olmakla ilişkili komplikasyonlar şunları içerir:

  • Anormal kan pıhtılaşması
  • Gelişimsel gecikmeler
  • Nöbetler
  • Mikrosefali
  • Kan pıhtıları
  • Düşük koordinasyon
  • Ellerde ve ayaklarda uyuşma veya karıncalanma

 

Yüksek homosisteinin MTHR ile ilgili olmayan bazı nedenleri şunlardır:

  • Hipotiroidizm
  • Diyabet, yüksek kolesterol ve yüksek tansiyon gibi durumlar
  • Obezite ve hareketsizlik
  • Atorvastatin, fenofibrat, metotreksat ve nikotinik asit gibi belirli ilaçlar

Tanı

MTHFR genindeki mutasyonlar nokta mutasyonları olduğundan, sorunu teşhis etmenin en iyi ve en doğru yöntemi gerçek zamanlı kalitatif polimeraz zincir reaksiyonu (RT-qPCR) yöntemidir. PCR deneyleri, yalnızca olası mutasyonun saptanması için değil, aynı zamanda mutasyonun tam konumu ve tipi ile homozigot veya heterozigotluk durumunu belirlemek için de iyi sonuç verir. Spesifik probdaki floresan boya, yalnızca hedefine bağlandığında ışık yayar. RT-qPCR yönteminde hedefler, A1298C veya C677T gibi MTHFR geninin bilinen mutasyon dizileridir, bu nedenle ışık emisyonu, durumun varlığını veya yokluğunu kesin olarak belirtir. PCR yöntemi, farklı floresan boyalar kullanarak, çok küçük bir numune hacmi ile, tek bir reaksiyon tüpünde birden fazla mutasyon bölgesinin taranmasını sağlar.

Gebelikte MTHFR ile İlişkili Komplikasyonlar

Tekrarlayan düşükler ve nöral tüp defektlerinin potansiyel olarak MTHFR ile ilişkili olduğu bilinmektedir. Bir çalışma, iki C677T varyantına sahip kadınların nöral tüp defekti olan bir çocuğa sahip olma olasılığının iki kat daha fazla olabileceğini düşündürmektedir. Başka bir çalışma, tekrarlayan düşük öyküsü olan kadınları incelemiş; kontrol kategorisindeki kadınların sadece %10’unda, hastaların %59’unda kanın pıhtılaşmasıyla ilişkili MTHFR dahil olmak üzere çoklu homozigot gen mutasyonları olduğu ortaya koymuştur.

Potansiyel Tedavi Yöntemleri Neler Olabilir?

MTHFR gen mutasyonu, vücudun folik asit ve diğer önemli B vitaminlerini işleme biçimine müdahale eder. Bu durumda doktorlar, belirli sağlık durumlarını ele almak için ilaçlar veya tedavilerle birlikte eksiklikleri gidermek için takviyeler önerebilirler.

MTHFR mutasyonlarına sahip kişiler, bir önlem olarak homosistein düzeylerini artırabilen belirli yaşam tarzı seçimlerini de değiştirmek isteyebilirler. Sigarayı bırakmak, yeterince egzersiz yapmak, sağlıklı ve dengeli beslenmek gibi faaliyetler medikal yöntemler olmasa da kişilere yardımcı olabilmektedir.

İlgili Kitler