Varyant nedir?
Bugünlerde SARS-CoV-2 varyantları hakkında çokça söylenti duyuyoruz. Aslında virüs ilk ortaya çıktığından beri sürekli farklı mutasyonlar geçirmektedir. Ancak son günlerde virüsteki bu mutasyonlar birikerek farklı alt gruplarda kombinasyonlar halinde bulunmaya başlamıştır ve bu alt gruplar da virüsün varyantları olarak tanımlanmıştır. Yani ortaya çıkan mutasyonlar grup halinde belirli varyantlarda toplanmıştır.
Virolojide varyant terimi, bir ana suştan genetik olarak farklı olan, ancak ayrı bir suş olarak adlandırılacak kadar farklı olmayan bir mikroorganizmanın alt tipini tanımlamak için kullanılır.
Şu an 4 ana varyant bulunmaktadır: UK (Birleşik Krallık), Güney Afrika, Brezilya ve Japonya varyantları. Bu varyantların hepsinde ortak görülen mutasyonlarla beraber, bir de bu farklı alt grupları belirleyen ayrı mutasyonlar bulunmaktadır. Bu mutasyonların da bazıları klinik olarak önem taşımazken, bazıları ise aşı kaçaklarına veya daha hızlı bulaşa sebebiyet vermektedir.
Virüsler için mutasyon geçirmek normal midir? Tüm virüsler mutasyon geçirir mi? SARS-CoV-2 virüsünde bu kadar çok mutasyon görülmesinin nedeni nedir?
Virüslerin genomları mutasyona çok açıktır. Bununla beraber virüslerin evrimsel olarak korunan ve hayati fonksiyonları taşıyan gen bölgeleri ise mutasyona kapalıdır ve genellikle bu gen bölgelerinde mutasyona daha az rastlanır. Ancak diğer bölgelerde tüm virüslerde mutasyon görülmektedir. Özellikle tek iplikli RNA virüsleri genomlarındaki tamir mekanizması daha zayıf olduğu için mutasyona daha çok açıktır ve SARS-CoV-2 de bu virüs grubuna aittir. Bu nedenle de çokça mutasyona uğramaktadır.
Bu mutasyonlar aşı etkinliğini değiştirir mi? Kendimizi korumak için neler yapmalıyız?
Son bulgular SARS-CoV-2 virüsündeki özellikle E484K mutasyonunun aşı kaçaklarına sebebiyet verdiğini göstermektedir. Bu mutasyon ilk olarak Güney Afrika varyantında, daha sonra da Brezilya varyantında tespit edilmiştir. Son günlerde ise bazı UK varyantlarının alt tiplerinde de bu mutasyona rastlanmaktadır.
Varyantlardaki bu belirsiz ve değişken durum nedeniyle aşı olsak bile kendimizi maske ile korumaya, kalabalık ve kapalı ortamlardan uzak durmaya ve hijyene özen göstermeliyiz.
