Moleküler genetik laboratuvar tekniklerini uygularken hem insan sağlığının, hem de yapılan işin korunması ve test sonuçlarının güvenilirliğinin sağlanması amacıyla bazı önlemlerin alınmasını öneririz:
Güvenlik Uyarıları
- Laboratuvarda yalnızca gerekli uygulamalı teknik eğitimi almış yetkili kişiler çalışmalıdır. Çalışanlar, uyguladıkları faaliyetlerin insan sağlığı üzerindeki olası etkileri ve bu konularda alınması gereken önlemler hakkında, eğitimler, toplantılar ve duyurulan metinler yoluyla iş güvenliği konusunda bilinçlendirilmelidir.
- Laboratuvar içinde, çalışan sağlığına zarar verebilecek maddeler içerme ihtimali bulunan alan ya da cihazlar, bu ihtimalin olmadığı alan ve cihazlardan ayrı bir biçimde işaretlenerek tanımlanmalıdır.
- Laboratuvarda çalışan personelin hepatit B’ye karşı aşılanması için gerekli önlemler alınmalıdır. Cildinde yara, açılma vb. bulunan personelin, yara bandı veya sargı bezi ile açıklığı izole ettikten sonra çift eldiven giyerek çalışmaya devam etmesi önerilir.
- Laboratuvar çalışmaları sonucu ortaya çıkan tıbbi atıkların, insan ve çevre sağlığına zarar vermeden uzaklaştırılması için gerekli tıbbi atık uzaklaştırma prosedürü uygulanmalıdır.
- Kontaminasyon ve bulaşma riskinin bulunduğu nükleik asit izolasyonu işlemleri, serum, kan, kültür vb. gibi biyolojik örneklerle ilgili çalışmalar için, uygun sınıfta bir mikrobiyolojik emniyet kabini kullanılmalıdır.
- Patojenlerle fiziksel temastan kaçınılmalıdır; laboratuvar önlüğü ve eldiven giyilmeli, çalışma alanında yeme ve içmeye izin verilmemeli, görevli olmayan kimselerin çalışma alanına girişi engellenmelidir. Eldivenler her çalışmanın, biyolojik örneklerle her temasın ardından atılmalıdır.
- PCR işleminin nükleik asit izolasyonunun yapıldığı alandan farklı bir bölümde yapılması tercih edilmelidir. Örnekler, PCR bileşenleriyle temas etmemeleri için ayrı bir yerde muhafaza edilmelidir.
- Hem personel sağlığını hem de işi korumak amacıyla, laboratuvarda eldivenle dokunulan ve eldivensiz dokunulan alanlar açıkça tanımlanmalı ve işaretlenmeli, eldivenle dokunulan alanlara çıplak elle dokunulmamalı; eldivensiz dokunulan alanlara da eldivenle temas edilmemelidir. Eldiven, önlük, galoş vb. laboratuvardan ayrılırken laboratuvarda çıkarılıp tıbbi atığa atılmalıdır. Laboratuvarda kullanılan temizleme gereçleri laboratuvardan dışarı çıkarılmamalıdır.
- Kan, serum vb. bulaşan alanlar, çalışılan patojene uygun bir antibakteriyal/antiviral dezenfektan ile temizlenmeli, uygulandığında kontamine olan malzemeler tıbbi atığa atılmalıdır.